ελληνοτουρκικα και η σταση των ηπα

Του Παναγιώτη Κουσίδη
e-mail: kousidp@yahoo.gr

Μπορεί οι μυθικές-αρχαιοελληνικές ερινύες, που καταδιώκουν την τούρκικη συνείδηση, να δικαιώνουν την ιστορία και να αποτελούν ομολογία ενοχής, ουσιαστικά όμως δεν υποκαθιστούν τη δικαιοσύνη και δεν ενοχοποιούν άμεσα το τουρκικό κράτος και έθνος, παρά μόνο έμμεσα και μερικώς. Πριν μερικούς μήνες ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τάραξε τα ελληνοτουρκικά νερά, κατηγορώντας το τουρκικό κράτος για "φασιστοειδή αντίληψη" λόγω της εθνοκάθαρσης και λόγω των διωγμών σε βάρος των μειονοτήτων της Τουρκίας, περιλαμβανομένης και της ελληνικής. Ο Τούρκος πρωθυπουργός στην ιστορική αυτοκριτική του δεν ομολόγησε γενοκτονία των Μικρασιατών, των Ποντίων, των Αρμενίων, των Κυπρίων και ούτε ζήτησε επίσημα συγγνώμη. ΄Ηταν, όμως, μια ιστορική παραδοχή που βοηθάει αφενός στην προσέγγιση και στη φιλία των γειτονικών κρατών και λαών και αφετέρου βοηθάει στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας. Στη μαρτυρική, όμως, Κύπρο η ομολογία δεν ήλθε από επίσημα χείλη αλλά από μαρτυρίες και από ντοκουμέντα που προσκόμισαν απλοί τουρκοκύπριοι και ελληνοκύπριοι πολίτες, καθώς και η επιστημονική ταυτοποίηση με τη μέθοδο-εξέταση του DNΑ για εκτελέσεις αιχμαλώτων, για ομαδικούς και οικογενειακούς τάφους, που αποκαλύφθηκαν και ήρθαν στο φως. 'Ολα τα παραπάνω δεν αναφέρονται με σκοπό να οξύνουν το κλίμα και να δημιουργήσουν ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά αναφέρονται ως μια δίκαιη διευθέτηση της ιστορικής αλήθειας, για να αποτελέσει την αφετηρία αποκλιμάκωσης της έντασης και επαναπροσέγγισης των δύο λαών σε υγιείς βάσεις του παρόντος και του μέλλοντος και όχι στις νοσηρές και οδυνηρές βάσεις του βεβαρυμένου παρελθόντος. ΄Αλλωστε, οι ιστορικές μνήμες είναι χρήσιμες και απαραίτητες ως γνώση και κυρίως ως διδαχή.
Η τουρκική στροφή της Ουάσιγκτον θέτει και πάλι την Ελλάδα στη γωνία και προκαλεί αμηχανία και απογοήτευση στην Αθήνα. Η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα είχε καλλιεργήσει μεγάλες προσδοκίες στους έλληνες πολιτικούς για βελτίωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να εισακουσθούν, επιτέλους, τα δίκαια αιτήματα της Ελλάδας και των Ελλήνων και τοιουτοτρόπως θα υποχωρούσε ο έντονος αντιαμερικανισμός. Οι ΗΠΑ, τόσο με την επίσκεψη της υπουργού εξωτερικών κυρίας Κλίντον στην ΄Αγκυρα, όσο και με την επίσκεψη του ιδίου του προέδρου κ. Μπαράκ Ομπάμα, απέδειξαν ότι αναγορεύουν την Τουρκία σε εταίρο μεγάλου ενδιαφέροντος, αφού της αναγνωρίζουν να παίζει σημαντικό γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή και να αποτελεί μια περιφερειακή υπερδύναμη. Αλλά και η πολιτικοοικονομική διπλωματία της Ρωσίας αναθερμαίνει τις σχέσεις της και εντατικοποιεί τις οικονομικές και ενεργειακές συνεργασίες της με την Τουρκία, ενισχύοντας την επικρατούσα αντίληψη ότι η Τουρκία είναι το "χαϊδεμένο" παιδί των ισχυρών της Γης. Η Ελλάδα έχει πλέον να διαχειριστεί έναν πολιτικά και διπλωματικά αναβαθμισμένο γείτονα, για τον οποίο ενδιαφέρεται σοβαρά να ενταχθεί ως επίσημο μέλος στην Ε.Ε.
Ενώ ξεπαγώνουν οι σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας, οι σχέσεις Αθήνας-΄Αγκυρας μπαίνουν σε ψύξη. Πολικό ψύχος και στα εθνικά μας θέματα. Χωρίς να επιδιώκουμε την δαιμονοποίηση των Αμερικανών, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η κρυφή ατζέντα της Ουάσιγκτον για τα ελληνοτουρκικά είναι η μονομερής στήριξη των παράλογων διεκδικήσεων της ΄Αγκυρας, η οποία αρνείται να αποδεχθεί το status quo στην περιοχή, ενθαρρύνοντας την εγκαθίδρυση μιας "γκρίζας ζώνης" στο Αιγαίο και αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στα νησιά, στον θαλάσσιο, στον υποθαλάσσιο (υφαλοκρηπίδα) και στον εναέριο χώρο του Αιγαίου. Η Αμερική συνεχίζει να αναβαθμίζει την γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Κανένα επίσης ειλικρινές ενδιαφέρον των ΗΠΑ για επίλυση του Κυπριακού. Αντίθετα, έντονο είναι το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Με όλα αυτά, η αρχή της αμοιβαιότητας στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Αθήνα και την ΄Αγκυρα έχει καταργηθεί ανισομερώς και ανισοβαρώς από τις ΗΠΑ. Κι αυτό είναι κακό σημάδι και προμήνυμα για τα ελληνοτουρκικά...