ΣΕ «ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ» επικίνδυνων ουσιών μετατρέπονται τα ελληνικά ποτάμια. Αστικά, βιομηχανικά και αγροτικά απόβλητα ρυπαίνουν σημαντικούς υδάτινους αποδέκτες της χώρας όπως είναι ο Αξιός, ο Πηνειός και ο Εβρος. Νιτρικά, νιτρώδη, αμμωνιακά άλατα και φώσφορος προκαλούν ευτροφισμό
και τοξικοί ρύποι υποβαθμίζουν το οικοσύστημα και τη βιοποικιλότητα. Και σαν να μην έφτανε η ρύπανση, χρόνο με τον χρόνο τα ελληνικά ποτάμια χάνουν σημαντικό ποσοστό των υδάτων τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι παροχές του Αξιού μειώθηκαν κατά 57% τη χρονική περίοδο 1961-2000, του Σπερχειού κατά 48% την περίοδο 1950- 1990 και του Αλιάκμονα κατά 12% την περίοδο 1963- 2006. Αυτά προκύπτουν από μελέτη για την περιβαλλοντική κατάσταση των 15 σημαντικότερων ποταμών στα Βαλκάνιατου ερευνητή στο Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων του ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών) κ. Ν. Σκουλικίδη. Οπως συμπεραίνει ο ερευνητής για τα επιφανειακά ύδατα των Βαλκανίων, οι πόλεμοι,η πολιτική αστάθεια, οι οικονομικές κρίσεις κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, σε συνδυασμό με την απουσία αποτελεσματικής εθνικής στρατηγικής για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος, την ανεπάρκεια του κράτους στην εφαρμογή περιβαλλοντικών ελέγχων και την έλλειψη παιδείας και αξιών εκ μέρους της μεγάλης μάζας των πολιτών, ευθύνονται για την υποβάθμισή τους.
Τα ελληνικά ποτάμια χάνουν τα... νερά τους. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών η απορροή τους έχει μειωθεί εντυπωσιακά αφενός εξαιτίας της υπερεκμετάλλευσης των υδάτινων πόρων στη γεωργία και αφετέρου εξαιτίας της διαχρονικής μείωσης των βροχοπτώσεων. Την ίδια ώρα η ρύπανση από αστικές, βιομηχανικές και αγροχημικές πηγές παραμένει μια σημαντική απειλή για τα υδάτινα οικοσυστήματα των Βαλκανίων. Οπως αναφέρεται στη μελέτη- δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό έντυπο «Science of the Τotal Εnvironment»- τα απόβλητα των μεταλλείων επηρεάζουν κυρίως τους ποταμούς της Βουλγαρίας και της Αλβανίας, η βιομηχανική ρύπανση είναι σημαντική στη Βουλγαρία, στην πΓΔΜ και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ενώ η γεωργική ρύπανση πλήττει περισσότερο την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.
Συνολικά σε όλα τα Βαλκάνια μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα τμήματα των ποταμών που διατρέχουν πεδινές εκτάσεις, κυρίως εξαιτίας της εκβιομηχάνισης, των ανεξέλεγκτων γεωργικών πρακτικών, της έλλειψης Κτηματολογίου, της αυθαίρετης δόμησης και του τουρισμού.
Οι συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και οργανικών ρυπαντών περιστασιακά υπερβαίνουν τα ευρωπαϊκά όρια- τα πιο υψηλά επίπεδα καταγράφονται στους διασυνοριακούς ποταμούς που εισέρχονται στην Ελλάδα. Πέρα από την εισαγόμενη ρύπανση, η χώρα μας, όπως σημειώνει ο κ. Σκουλικίδης, πάσχει κυρίως εξαιτίας της αναποτελεσματικής εθνικής πολιτικής για το περιβάλλον σε συνδυασμό με την ανεπαρκή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Παρά τις προσπάθειες των αρμοδίων να διαχειριστούν τα αστικά απόβλητα υπάρχουν ακόμη πολλά χωριά που χρησιμοποιούν απλά αποχετευτικά δίκτυα (απορροφητικές δεξαμενές συγκέντρωσης οικιακών αποβλήτων). «Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος στην εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας αστικών λυμάτων, όμως συχνά εμφανίζονται προβλήματα δυσλειτουργίας και ανεπαρκών ελέγχων. Επίσης, μικρή είναι η πρόοδος στην εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων διαχείρισης και επεξεργασίας βιομηχανικών αποβλήτων» σημειώνει ο κ. Σκουλικίδης.
Στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες η κατάσταση είναι χειρότερη, καθώς ακόμη και μεγάλες πόλεις δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο ή μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων. Σε αυτές τις συνθήκες τα ελληνικά ποτάμια αργοπεθαίνουν.
ΕΒΡΟΣ
Στον Εβρο- στη λεκάνη του ποταμού συνολικά διαμένουν περί τα 3,6 εκατομμύρια άνθρωποι- καταλήγουν βαρέα μέταλλα από τα μη επεξεργασμένα απόβλητα μεταλλευτικών δραστηριοτήτων της Βουλγαρίας και τις βιομηχανίες της Τουρκίας οι οποίες συγκεντρώνονται γύρω από την Αδριανούπολη.
Το ελληνικό τμήμα της λεκάνης είναι λιγότερο βιομηχανοποιημένο. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ, τα επίπεδα νιτρικών, νιτρωδών, αμμωνιακών αλάτων και ολικού φωσφόρου στα σημεία όπου το ποτάμι εισέρχεται στη χώρα μας είναι εξαιρετικά υψηλά.
ΝΕΣΤΟΣ
Εξαιτίας του... άγριου ανάγλυφου η λεκάνη του Νέστου είναι αραιοκατοικημένη, γι΄ αυτό και διατηρεί σχετικά φυσικές περιοχές. Ωστόσο, τοξικά απόβλητα από τις βιομηχανίες ξυλείας και τα μεταλλεία ουρανίου στο χωριό Ελέσνιτσα της Βουλγαρίας «πληγώνουν» τον ποταμό.
Το Βήμα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου