καλλικρατης με αρνητικα; καλλικρατης δυο ταχυτητων;

ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΥΣΙΔΗ

΄Ολοι σχεδόν οι ΄Ελληνες υποδεχτήκαμε την ιδέα και το γενικό σχέδιο του "Καλλικράτη" σαν μια αναγκαία μεταρρύθμιση για την αναδόμηση του ελληνικού κράτους και για την αναβάθμιση της Αυτοδιοίκησης. ΄Ολοι σχεδόν επενδύσαμε μεγάλες προσδοκίες ότι αυτή η μεταρρύθμιση θα αντιμετωπίσει τις γνωστές παθογένειες της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης. ΄Οταν ανακοινώθηκε το κυβερνητικό προσχέδιο, διαπιστώσαμε ότι το πρόγραμμα "Καλλικράτης" έχει αναντίρρητα πολλά θετικά σημεία και πολλές αλλαγές προς τη θετική κατεύθυνση. Διαπιστώσαμε όμως ταυτόχρονα ότι έχει και κάποια αρνητικά στοιχεία, τα οποία πρέπει να επισημανθούν, ώστε να γίνουν έγκαιρα οι απαραίτητες τροποποιήσεις και διορθώσεις.
Ως μειονέκτημα μιας τόσο σημαντικής μεταρρύθμισης θεωρείται ο εσπευσμένος και επείγον χαρακτήρας θεσμοθέτησης, χωρίς επαρκή χρόνο διαβούλευσης, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει την προϋπόθεση του δημοκρατικού και εξαντλητικού διαλόγου μεταξύ του κράτους, των φορέων της Τ.Α. και της κοινωνίας. Ζητούμενο είναι επίσης εάν είναι επαρκής και ο χρόνος ωρίμανσης μιας τόσο σημαντικής διαρθρωτικής αλλαγής. Στα αρνητικά του "Καλλικράτη" χρεώνεται επίσης το γεγονός ότι πολύ καιρό πριν την παρουσίαση ολοκληρωμένου του σχεδίου, προκαθορίστηκε δογματικά και άτεγκτα ο νέος αριθμός των Ο.Τ.Α. και η χωροταξική κατανομή τους στη βάση των παλαιών επαρχιών, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι σύγχρονες ανάγκες και τα απαραίτητα κριτήρια (αναπτυξιακά, πληθυσμιακά, κοινωνικά, οικονομικά, γεωγραφικά). Δεν ελήφθησαν υπόψη οι ιδιαιτερότητες του Νομού ΄Εβρου και οι προτάσεις των φορέων και της τοπικής κοινωνίας για μια αριθμητική και χωροταξική επαναχάραξη του αυτοδιοικητικού χάρτη. Με συνέπεια να δημιουργούνται τέσσερις τεράστιοι σε έκταση χερσαίοι δήμοι χωρίς συνοχή και ομοιογένεια και ένας νησιωτικός δήμος. Τέσσερις αχανείς και πλαδαροί δήμοι, που είναι δύσκολο να αναπτυχθούν και να διοικηθούν αποτελεσματικά.
Αρνητική θεωρείται επίσης η υποψία ή βεβαιότητα ότι το βασικό κριτήριο για τη νέα διοικητική αναδιοργάνωση της χώρας είναι το κριτήριο της "οικονομίας". Δηλαδή, από τη μείωση και την κατάργηση θέσεων πολιτικού και διοικητικού προσωπικού, αλλά και από τη συγχώνευση ή κατάργηση χιλιάδων δημοτικών επιχειρήσεων και νομικών προσώπων, θα προέλθει εξοικονόμηση πόρων και κονδυλίων άνω του ενός δις ευρώ, με τα οποία θα προικοδοτηθεί η μεταρρύθμιση, ώστε να μειωθεί η οικονομική συμμετοχή του κράτους. Αυτή όμως η συνεπαγόμενη απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, σε μια εποχή έξαρσης της ανεργίας, θα γίνει σε βάρος κυρίως των περιφερειακών Ο.Τ.Α. Αυτό με τη σειρά του συνεπάγεται και περισσότερη οικονομική αφαίμαξη της επαρχιακής Ελλάδας, αφού η ελληνική περιφέρεια θα πληρώσει το μεγάλο κόστος της μεταρρύθμισης.
Μπορούν άραγε να μας διαβεβαιώσουν ότι η εξοικονόμηση χρηματικών κονδυλίων θα επιστρέψει ως κρατική ενίσχυση στις ίδιες περιοχές της περιφέρειας; Περιοχές οι οποίες θα υποστούν διοικητική συρρίκνωση και οικονομική αποδυνάμωση; Το πρόγραμμα "Καλλικράτης" οφείλει να αποφύγει τις διακρίσεις, τις εύνοιες και τις ανισοκατανομές των πόρων και των κονδυλίων. Εύλογα ανακύπτει το ερώτημα εάν το κράτος μετατρέψει τους νέους Ο.Τ.Α. σε φοροεισπράκτορες και πώς θα εξισορροπηθεί η ανισότητα ανάμεσα σε πλούσιους και σε φτωχούς δήμους και ανάμεσα σε πληβείους δήμους με μεγάλη δυνατότητα είσπραξης και σε παρίες δήμους μικρών ή περιορισμένων δυνατοτήτων και δικαιωμάτων: Δηλαδή, υπάρχει ενδεχόμενο να έχουμε έναν "Καλλικράτη" δύο ταχυτήτων;