το καλαθι με το μυστικο

Διήγημα του Παναγιώτη Κουσίδη Μέρος Ζ΄ (7)

Μια τόσο βάναυση και βάρβαρη ανατροπή της στρατιωτικής ιεραρχίας. μπορεί να συμβεί μόνο σε περιπτώσεις στάσης και ανταρσίας, μόνο δε περιόδους μεγάλης αλλαγής και βίαιης καθεστωτικής ανατροπής. ΄Ολοι οι αντιφρονούντες και αντιρρησίες αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν, ανακρίθηκαν και δικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες από έκτακτο στρατοδικείο. Η τύχη τους ήταν προδιαγεγραμμένη. Ο δικός μας ο λοχαγός ήταν πολύ τυχερός. ΄Οχι μόνο δεν αποτάχθηκε και δεν καταδικάστηκε αλλά πήρε και προαγωγή, γιατί δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μαύρη λίστα αυτών που θα αποτελούσαν τα σφάγια στο βωμό της κομμουνιστικής εγκαθίδρυσης στη Βουλγαρία. Τα ξημερώματα της άλλης μέρας ακούστηκαν κροταλίσματα πυροβολισμών και μόλις ξυπνήσαμε εμείς τα παιδιά τρέξαμε να μάθουμε τα συμβάντα και να επισκεφθούμε το θυσιαστήριο και το χώρο του δράματος. Ο βουλγαρικός στρατός είχε κατασκευάσει μια υπόγεια σήραγγα από τα στρατόπεδά τους μέχρι τα "κόκκινα βράχια" όπου έφθανε η έξοδος. Για να υπάρχει αερισμός έφτιαξαν κατά διαστήματα της διαδρομής φρεάτια. Μέσα από αυτή τη σήραγγα γίνονταν μυστικός εφοδιασμός του βουλγαρικού στρατού από θαλάσσης, και μυστική διακίνηση πρακτόρων. Σε ένα από αυτά τα φρεάτια, που βρίσκονταν στην ανατολική είσοδο της Χιλής, λίγες δεκάδες μέτρα βορειότερα από τη σημερινή φοιτητική λέσχη του Παιδαγωγικού Τμήματος, ρίχτηκαν άταφα τα κορμιά των εκτελεσθέντων Βούλγαρων αξιωματικών, που αντέδρασαν ή δεν πρόλαβαν να δηλώσουν πίστη και υποταγή στο νέο καθεστώς της χώρας τους. Αυτοί οι άνδρες είχαν ένα τόσο άδοξο τέλος, σε μια ξένη χώρα, γιατί δεν έπεσαν στο πεδίο της μάχης αλλά θυσιάστηκαν στο βωμό των νέων γεωπολιτικών συσχετισμών, ισορροπιών και σκοπιμοτήτων. Εμείς τα παιδιά δεν καταλαβαίναμε καθόλου τους λόγους και τα αίτια αυτού του αλληλοσπαραγμού και ποτέ δεν φανταζόμασταν τέτοιες απρόβλεπτες εξελίξεις. Το μόνο που κάναμε ήταν να ψάχνουμε στα πεταμένα ρούχα και στα μικροπράγματα των σκοτωμένων, έξω από το φρεάτιο, μήπως βρούμε κάτι χρήσιμο για το σπίτι ή για το δικό μας αθώο παιχνίδι. Τα μόνα ευρήματά μας ήταν κάποια ξηλωμένα στρατιωτικά γαλόνια και εθνόσημα, κάποια προσωπικά μικροαντικείμενα των αξιωματικών και πολλοί κάλυκες από σφαίρες.
Μετά από δύο-τρεις εβδομάδες και όταν άρχισε η σήψη των πτωμάτων και έγινε αφόρητη η μυρωδιά που ανέδυαν, ένα λαντόνι από την Αλεξανδρούπολη έφθασε στο χώρο της εκτέλεσης. Μια μαυροφορεμένη γυναίκα, μάνα ενός εκτελεσθέντος αξιωματικού, κατέβηκε από το λαντόνι με κάποιους συνοδούς και άρχισαν να ψάχνουν ανάμεσα στους σκοτωμένους για να βρούν το μοναχοπαίδι της. Η μάνα αυτή ήταν ελληνικής καταγωγής, από τους ΄Ελληνες της Ανατολικής Ρωμυλίας, που παρέμειναν στη Βουλγαρία. ΄Οταν πληροφορήθηκε για το τραγικό συμβάν στο παιδί της, διέσχισε ένα τμήμα της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, χωρίς να υπολογίζει τις ταλαιπωρίες, τις κακουχίες και τους κινδύνους. Η μητρική αγάπη και ο πόνος την οδήγησαν στο φρεάτιο, ώσπου να βρει το κουφάρι του μονάκριβου γιου της, να το τυλίξει σ΄ένα σεντόνι και να το μεταφέρει σ΄ένα νεκροταφείο για να ταφεί, έστω και χωρίς στρατιωτικές τιμές.
σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι . . .