ιστορικα αφιερωματα

ΜΝΗΜΕΣ
Γράφει η Νόρα Μοσχοφίδου

Θα πέρασαν πάνω από 30 χρόνια απ’ όταν την είδα για πρώτη φορά. Όλα έγιναν στο πλαίσιο μια τυχαίας εξερεύνησης στο σπίτι της γιαγιάς Φανής. Αδερφή της γιαγιάς μου για την ακρίβεια, χωρίς παιδιά η ίδια, αλλά στην καρδιά τη δική μου και τη δική της ήμασταν πάντα γιαγιά και εγγονή. Ένα ευχάριστο παιχνίδι, παράδεισος για την περιέργεια κάθε παιδιού ήταν οι εξερευνήσεις. Όπως θα ξέρετε, το σπίτι κάθε παλιού Καραγατσιανού ήταν ένα μουσείο. Μπορούσες να βρεις τα πάντα. Από κεντήματα, δαντέλες, παλιές φωτογραφίες και ότι άλλο μπορεί να βάλει ανθρώπινος νους. Από το πιο ασήμαντο έως το πιο σπάνιο και σημαντικό. Εκείνη τη μέρα η περιέργεια με οδήγησε σε ένα στρογγυλό κουτί γυαλιστερό με έντονα χρώματα, στο κάτω μεγάλο συρτάρι της ντουλάπας. Υπήρχαν και κάποιες φωτογραφίες χύμα πεσμένες που είχαν ξεφύγει από ένα φάκελο. Περιεργάστηκα τα ευρήματά μου και με απορία ρώτησα τη γιαγιά τι μεγάλο κέρμα ήταν αυτό που βρήκα. Από κει που κοίταζε κρυφογελώντας τα γεμάτα έκπληξη μάτια μου για τις νέες ανακαλύψεις σοβάρεψε αρκετά. Δεν είναι κέρμα, Μετάλλιο ανδρείας είναι, του θείου Στέφανου (του συγχωρεμένου του άντρα της), από τον πόλεμο.
Ο θείος Στέφανος γεννημένος 1901, γνώρισε από κοντά 2 παγκοσμίους πολέμους, τραυματίστηκε, έκανε παρέλαση ως ήρωας πολεμιστής… Κατάλαβα πως ήταν κάτι σημαντικό, αλλά δε ρώτησα περισσότερα. Καθώς μάζευα τις φωτογραφίες τράβηξε την προσοχή μου, ένα χρυσό κορδόνι που βρισκόταν τυλιγμένο σε ένα κατάλευκο σεντόνι… Πήρα αγκαλιά τα ευρήματα και τα ξεδίπλωσα πάνω στον καναπέ. Έμεινα έκπληκτη… Το χρυσό κορδόνι ήταν αυτό που τύλιγε το κοντάρι της σημαίας, με την οποία παρέλασαν περήφανα οι αγωνιστές της ελευθερίας του 1940,
Αλλά και παλαιότεροι πολεμιστές, οι ξεχασμένοι από μας ήρωες της Ορεστιάδας και της ευρύτερης περιοχής. Η σημαία ήταν σα πίνακας ζωγραφικής. Στο κέντρο ο στρατιώτης, με στολή της εποχής, ζωγραφισμένη στο χέρι, έργο
Ο Στεφ. Μαυρίδης στην πλατεία.
τέχνης από μόνη της…Ο θείος Στέφανος ήταν σημαιοφόρος, αυτό φάνηκε και στη μικρή ασπρόμαυρη φωτογραφία.
Δυστυχώς όμως λόγω του νεαρού τότε της ηλικίας μου δε ρώτησα περισσότερα για την ιστορία της σημαίας. Ούτε εκείνη μου είπε, αν και είμαι σίγουρη ότι θα ήξερε. Η γιαγιά μας άφησε πριν λίγα χρόνια σε ηλικία άνω των 90 ετών. Τα υπάρχοντά της τα άφησε στην εγγονή της… Τακτοποιώντας το σπίτι της βρέθηκε στα χέρια μου και πάλι η σημαία. Αυτή τη φορά, εγώ σοβάρεψα.
Το κομμάτι αυτό του υφάσματος φάνταζε ασήκωτο στα χέρια μου. Για πάνω από 60 χρόνια φυλάχθηκε με ευλάβεια. Ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Ήταν ένα σύμβολο ηρώων πολεμιστών. Ήταν ένα λάβαρο που δεν έγινε για εκείνους, αλλά από εκείνους. Πόση περηφάνια, αλλά και συγκίνηση. Αίσθημα ευθύνης. Ήταν το πιο πολύτιμο από όσα κληρονόμησα. Δεν είχε τιμή. Ήταν ανεκτίμητο. Έπρεπε να υπάρχει σε ένα μέρος όπου όλοι θα μπορούν να το βλέπουν και να γνωρίζουν ότι υπήρχαν και ήρωες από τα μέρη μας.
Σε μία προσπάθεια να μάθω περισσότερα για την ιστορία της σημαίας επισκέφθηκα έναν από τους τελευταίους ήρωες εν ζωή… Πάνω από 90 ετών ο κ. Θεόδωρος Γιαννακίδης, πολέμησε ηρωικά στο οχυρό του Ρούπελ ως λοχίας. Του την έδειξα. Τη χάϊδεψε. Σκούπισε τα μάτια…τη θυμάμαι από την παρέλαση είπε…Πήρε το χρυσό κορδόνι στα χέρια του και καθώς ξεδίπλωνε μνήμες το έπλεξε σα στεφάνι.
Ένα χρυσό στεφάνι για όλους αυτούς. Ένοιωσα ασήμαντη μπροστά του αλλά και ευτυχισμένη που τον γνώρισα…
Σήμερα η σημαία βρίσκεται στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο της πόλης μας. Θα μπορούν όλοι να τη δουν μόλις το πλήρως ανακαινισμένο Μουσείο λειτουργήσει και πάλι σε λίγο καιρό.