αναγνωστης

«Πικρή» ανάπτυξη!

Της Άννας Δεληγιάννη –Τσιουλπά

Αλεξανδρούπολη 5 Ιουνίου 2034

Σήμερα άνοιξα το ημερολόγιό μου για να γράψω για την πόλη μου, που τελικά δεν αναπτύχθηκε έτσι όπως την ονειρεύτηκε ο παππούς μου, αλλά έτσι όπως θέλησαν τα συμφέροντα, αυτά που υπαγορεύουν κάθε ανισόρροπη στάση απέναντι στα πράγματα ,που ανατρέπουν συνειδήσεις, που κρυμμένα στον κόρφο σου, σε παγώνουν γιατί η καρδιά σου, η ψυχή σου άλλα ποθεί.
Όσα θα γράψω είναι απόρροια αυτών που άκουσα από τον πατέρα μου και όσα σήμερα βιώνω.
Μια φορά κι έναν καιρό, όπως λεν τα παραμύθια, σε μια πόλη που την έλεγαν Αλεξανδρούπολη η ζωή για τους κατοίκους κυλούσε όμορφα. Είχαν περάσει τα δύσκολα χρόνια και λίγο ως πολύ η ανάπτυξη είχε μπει για τα καλά στο χώρο, στην περιοχή της.
Ένα πρωί ο κύριος Γιάννης καθώς άκουγε ραδιόφωνο, άκουσε έκπληκτος μια είδηση που αργότερα θα γινόταν η καθημερινότητα των Αλεξανδρουπολιτών και όχι μόνο.
Αμέσως εντυπωσιάστηκε και φώναξε στη γυναίκα του να ανοίξει την τηλεόραση, μήπως λένε κάτι για να έχει και την εικόνα του θέματος. Πράγματι ,ένα κανάλι που είχε καλεσμένους γνώστες του θέματος, μετέδιδε ως πρώτη είδηση ότι η χώρα θα γνωρίσει καλύτερες μέρες οικονομικά ,διπλωματικά ,θα γίνει υπολογίσιμη στην Ευρώπη και αλλού, γιατί πετρελαιαγωγός που θα ξεκινάει από το Μπουργκάς της Βουλγαρίας θα καταλήγει στην Αλεξανδρούπολη μεταφέροντας αργό πετρέλαιο, το οποίο, με πλοία μεγάλης χωρητικότητας, θα μεταφέρεται σε άλλες χώρες…
Αρχικά το ζευγάρι ενθουσιάστηκε και μάλιστα η κυρία Αγγελική πρότεινε στον άνδρα της να το γιορτάσουν πίνοντας ακόμη έναν καφέ .Πάνω στην ώρα χτύπησε το τηλέφωνο.-Εμπρός!-Έλα Γιάννη, καλημέρα, άνοιξε την τηλεόραση ν’ ακούσεις, κάτι λέει για πετρελαιαγωγό .-Έλα από ‘δω να πιούμε το καφεδάκι μας να τα πούμε κιόλας. Δεν έχασε χρόνο και μια και δυο να, και ο κύριος Άγγελος ο θαλασσόλυκος. Χρόνια καπετάνιος ,ταξίδεψε και τις πιο δύσκολες θάλασσες ,πέρασε και από το Τρίγωνο των Βερμούδων αποκρύπτοντας, όσο μπορούσε , τη συγκεκριμένη πορεία, γιατί λένε ότι διάφορα φαινόμενα γίνονται η αιτία να χάνονται στον χώρο αυτόν πλοία.
Ρουφώντας χορταστικές γουλιές από τα μεγάλα φλιτζάνια έλεγαν την άποψή τους -κουβέντα να γίνεται- και μόνο η κυρία Αγγελική τους διέκοπτε για να ρωτήσει τι , πώς και γιατί. Ο κύριος Άγγελος μάλιστα κουνώντας χαρακτηριστικά τα χέρια του έλεγε :Αγγελική ,άσε το Γιάννη! Να το θυμηθείς μια μέρα αυτός ο τόπος δεν θα μπορεί να κατοικηθεί και για να μη θεωρηθώ υπερβολικός , οι άνθρωποι θα αγωνίζονται για επιβίωση
Κι η Αγγελική :να μη το σώσουν τα παιδιά μας.-Το σώσουν δε το σώσουν ένα πράγμα βάλε στο νου σου ,στο κέρδος όλοι είναι παρόντες διαφορετικά όλοι άφαντοι κι αφήνουν κάποιους να αλωνίζουν!
Έτσι πέρασε η μέρα κύλησαν τα χρόνια κι ο κόσμος έγινε υποχείριο μιας εταιρείας που ανέλαβε την κατασκευή του αγωγού. Λέω υποχείριο γιατί εκείνοι οι άνθρωποι πηγαινοερχόταν στην πόλη και κάθε φορά αυξάνονταν ο αριθμός των ειδικών ,όλο και περισσότεροι εμφανίζονταν στο τραπέζι προκειμένου να πείσουν για την αλήθεια ή το ψέμα που έλεγαν στον κόσμο .Στην αρχή έλεγαν απλά ένας σωλήνας διαμέτρου χ θα καταλήγει στη θάλασσα και τίποτα, τσιμουδιά για τις εγκαταστάσεις που θα κατέκλυζαν και στην ουσία θα αχρήστευαν την περιοχή.
Τελικά τα πράγματα δυσκόλεψαν γιατί η δήθεν εμπεριστατωμένη διαπραγμάτευση του θέματος ,θα μπαίνει από εκείνη την πλευρά, όχι θα μπαίνει από την άλλη , τι λέει και ο κόσμος ,να σπρώξουμε την κατάληξη όπου θα είναι πιο ανώδυνα κλπ, κλπ, έδωσε ευτυχώς στον κόσμο την ευκαιρία να αντιληφθεί τι ακριβώς θα γίνει !Και ενώ, λόγω άγνοιας, αντιδρούσαν ελάχιστοι, προέκυψε λίγο όψιμα αλλά όχι αργά η άρνηση.
Σε μια ενημέρωση για παράδειγμα βρέθηκαν κάποιοι- όχι πολλοί. Αρκετοί αποχώρησαν και με το δίκιο τους και όσοι , πέντε- δέκα, υπέβαλαν ερωτήσεις , πήραν απάντηση μόνο σε ό,τι δε σχετίζονταν άμεσα με αυτά που εκείνοι δρομολόγησαν να κάνουν! Ανάμεσα στους παρισταμένους ήταν και ο κυρ Γιάννης, ο κύριος Άγγελος και βεβαίως η κυρία Αγγελική. Τα χρόνια περνούσαν και στην πλάτη τους ένιωθαν να βαραίνει η ευθύνη για το τι πόλη θα παραδώσουν στα παιδιά και κυρίως στα εγγόνια τους. Άκουσαν τους ειδικούς ,αγωνιούσαν για τον ωχαδερφισμό αρκετών συμπολιτών τους και έβαζαν και ξανάβαζαν προς κάθε κατεύθυνση τον προβληματισμό ,τι θα γίνει επιτέλους ,πού θα καταλήξει το θέμα.
Καθώς προχωρούσαν οι διαδικασίες η εταιρεία όλο και κάτι καινούργιο έβαζε στο τραπέζι. Θα γίνουν αποθήκες τόσες των αριθμό, σε τόση απόσταση μεταξύ τους, τόσης διαμέτρου ,σ’ εκείνο το χώρο .Τι σήμαιναν όλα αυτά; Οι κάτοικοι ήταν χαμένοι, μάλλον έπρεπε να ξεχάσουν την ωραία νεράιδα, την Αλεξανδρούπολη και να βάλουν πλώρη για αλλού!
Ένα μεσημέρι ο κύριος Άγγελος κάλεσε στο σπίτι του μια ομάδα συμπολιτών του, που ήταν ενήμεροι για όλα όσα είχαν συμβεί και τους είπε: Καλός ο πετρελαιαγωγός αλλά όσο και νάναι κάτι να στραβώσει θα αλληλοβριζόμαστε, γιατί μέχρι να συμβεί το ατύχημα όλα βαίνουν καλώς όλοι είναι ευχαριστημένοι ,μας υπολογίζουν άλλωστε στην Ευρώπη ,στον κόσμο αλλά προσέξτε στο όνομα του συμφέροντος μόνο. Τι λόγω έχουν να κόπτονται να καταλήγει ο αγωγός στο Αιγαίο, να το καταλάβουμε μόνοι μας και να αναρωτηθούμε. Εσύ Κώστα που έχεις ξενοδοχειακή μονάδα ,εσύ Φώτη που έχεις δυο μηχανότρατες, εσύ Γιώργο που είσαι κτηνοτρόφος.
Όταν απευθύνθηκε στο Γιώργο οι άλλοι γέλασαν. Γιατί γελάτε .Δεν είναι μόνο η θάλασσα που θα μολυνθεί αλλά και το έδαφος κατά μήκος του αγωγού .Σε ένα ταξίδι στη Δυτική Αφρική το 2004 μας ενημέρωναν συνεχώς ότι στη Νιγηρία υπήρχε αναστάτωση, εξαιτίας των αγωγών και των συναφών ,και καθώς ταξίδευα σκεφτόμουν ότι εμείς είμαστε καλά στην Αλεξανδρούπολη, έλα όμως που οι πετρελαϊκές εταιρείες έκρουσαν και την πόρτα μας .Θα σας εξηγήσω για την κτηνοτροφία .Οι αγωγοί διαβρώνονται και απαιτείται συντήρηση των σωληνώσεων ,οι οποίες λογικά πρέπει να αντικαθίστανται κάθε είκοσι χρόνια .Αν υπάρξει διαρροή λένε ότι η παρέμβαση και η επέμβαση είναι άμεση .Αλλά δεν είναι νερό είναι πετρέλαιο, οπότε έχει επιμολύνει την περιοχή στο άψε ,σβήσε, μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας και πάει λέγοντας .Τώρα μπορείτε να γελάσετε
. Σας κάλεσα εδώ για να αναλάβετε πρωτοβουλία, να παρακινήσετε τον κόσμο να βγει από την αμεριμνησία και την αδιαφορία και να απαγκιστρωθεί από τη φράση, αφού θα γίνει τι μπορούμε να κάνουμε.
Με τα χρόνια έγινε ο αγωγός. Οι κάτοικοι δε στάθηκαν ικανοί να εμποδίσουν την κατασκευή του. Μάλλον το πήραν αψήφιστα ή πίστεψαν τους υπεύθυνους της εταιρείας κατασκευής. Αλλά έλεγαν την αλήθεια; Όσο ζούσε ο παππούς μου, έλεγε: όταν μπαίνει στη μέση το κέρδος, κρύβει την αλήθεια και ανέφερε συνεχώς την ιστορία με τις πατάτες. Ερχόταν στην πόλη ένα αυτοκίνητο και φώναζε πατάτες Νευροκοπίου! Έβγαινε η γιαγιά και έλεγε περίμενε ,περίμενε. Ο παππούς επέμενε: άστο δεν είναι Νευροκοπίου .Κι η γιαγιά:το φορτηγάκι όμως γράφει έδρα Νευροκόπι.- Έδρα, μέδρα, οι πατάτες είναι του Βασίλη που κάθε χρόνο τις μοσχοπουλά με αυτόν τον τρόπο!
Έλεγα για το κέρδος. Θα γινόταν ο αγωγός χωρίς οφέλη για την εταιρεία; Όχι βέβαια!
Τα εγγόνια του Γιάννη, του Κώστα, του Γιώργου, της Αγγελικής κοιτάζουν το άλμπουμ με τις φωτογραφίες της πόλης πριν τον αγωγό .Ο κυρ Γιώργος στην παραλία ατενίζει το Θρακικό πέλαγος, τη Σαμοθράκη, η γιαγιά Αγγελική πάνω στο γεμάτο τουρίστες πλοίο για Σαμοθράκη, όρθια σε μια άκρη ατενίζει τα καταγάλανα νερά της θάλασσας και πιο πέρα διακρίνονται ερασιτέχνες ψαράδες με τις βαρκούλες τους, ο θείος Κώστας στη βιομηχανική περιοχή με φόντο τις διάφορες βιομηχανικές εγκαταστάσεις .Ο παππούς Γιάννης με το φίλο του τον κύριο Τάσο και ένα αγοράκι απολαμβάνουν τα πουλιά του Δέλτα ,ο κυρ Δημήτρης ο φίλος του παππού με το πλήρωμα τού «Παναγία Κρεμνιώτισα» τραβάνε τα γεμάτα ψάρια δίχτυα.
Η Αλεξανδρούπολη! Άλλοτε σα νύφη καμάρωνε και μαζί της απολάμβαναν και οι κάτοικοι της ομορφιές της. Τώρα; Ένα γράμμα του παππού μου, τα λέει όλα.
Οκτώβριος 2004 Λιβερία
Αγαπημένη μου Μαίρη,
Ταξιδεύουμε ανοιχτά της Λιβερίας με προορισμό τη Νιγηρία, αλλά πήραμε εντολή να τραβήξουμε για Αγκόλα ,επειδή γίνονται επεισόδια .Στο Δέλτα του Νίγηρα επικρατεί αναβρασμός, γιατί οι κάτοικοι έχουν απαυδήσει από την επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου, από την ανήκεστη καταστροφή του περιβάλλοντος, το βρώμικο νερό ,τις επιδημίες .Σου τα γράφω προκαταβολικά γιατί φαντάζομαι τι θα γίνει και στην Αλεξανδρούπολη με το έργο που δρομολογείται , αυτό του πετρελαιαγωγού.
Μαίρη μου ,φοβάμαι ότι τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας θα μας υβρίζουν αργότερα ,γιατί δε θα μπορούν να ζήσουν σε μια πόλη που μοσχοβολούσε Αιγαίο και θα γίνει τόσο απάνθρωπη και αποπνικτική που θα σπρώχνει τους πάντες να την εγκαταλείψουν. Πες στο φίλο μου το Γιάννη ό,τι σου γράφω .Εντολή και παράκληση να μη ρισκάρουμε τις υπέροχες ελληνικές ακτές στο όνομα μιας ανάπτυξης ,για λόγους οικονομικούς και γεωπολιτικούς, γιατί οι εταιρείες παραφυλάνε παντού και ενεργούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Ας μάθει ο κόσμος ότι και η πυρηνική ενέργεια έχει οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη αλλά ποιοι και πόσοι διανοούνται να φτιάξουν πυρηνικά εργοστάσια! Συγχώρα με που αυτή τη φορά σου γράφω μόνο ό,τι με πονάει, αλλά να ,σκέφτομαι το μέλλον του τόπου.
Καλή αντάμωση, φιλιά στα παιδιά.
Άγγελος
Ευτυχώς που έφτασε αυτό το γράμμα σε μας .Μετά από τριάντα χρόνια τίποτα δεν είναι όπως τότε. Πόσο δίκιο είχε ο παππούς! Η Αλεξανδρούπολη έγινε μια πόλη του πετρελαίου ,βρώμικη, παρά της προσπάθειες των αρμοδίων, από την παραλία δε βλέπεις τη Σαμοθράκη να λούζεται στα καταγάλανα νερά και οι τουρίστες δε θέλουν καν να πάνε προς τα εκεί. Γέμισε η θάλασσα δεξαμενόπλοια που πέρα μακριά φαντάζουν με κινούμενα φέρετρα, που όντως σκορπάνε το θάνατο .Δεν υπάρχει ίχνος ψαριού στην περιοχή και οι ψαράδες στις φωτογραφίες απόμειναν να θυμίζουν τον παλιό καλό καιρό. Ότι είχε να κάνει με τον τουρισμό έσβησε γιατί, ποιοι τουρίστες επιλέγουν ως προορισμό πετρελαιουπόλεις. Ποιος έχει όρεξη να βλέπει στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα διάφορες εγκαταστάσεις που λόγω της επικινδυνότητας κρατάνε οποιαδήποτε δραστηριότητα μακριά. Οι Αλεξανδρουπολίτες πουλάνε το βιός τους σε ξένους και φεύγουν .Η γιαγιά μου, ογδόντα ετών σήμερα, θυμάται με παράπονο τις καλές μέρες .Οι γονείς μου, λένε πως πρέπει και εμείς να πάμε νότια ή δυτικότερα γιατί η ζωή είναι αφόρητη. Πριν δυο βδομάδες ο αγωγός παρουσίασε διαρροή στα βόρεια του νομού .Η αντίδραση δεν ήταν η αναμενόμενη. Το πετρέλαιο βγήκε στην επιφάνεια και μολύνθηκε μια αρκετά μεγάλη έκταση. Τι έγινε; Είπαν διαβρώθηκαν οι σωληνώσεις γιατί τόσα χρόνια δεν αντικαταστάθηκαν. Αφήστε που όλη η πόλη μυρίζει .Όσα έλεγαν τότε κάποιοι ,λόγια του αέρα, γιατί έχουν αντικατασταθεί από άλλους και πιάσε τον ξυπόλυτο πάρε τα παπούτσια του. Προσοχή ,πότε θα βάλουμε μυαλό !Ο παππούς μου ,έλεγε πως έφταιξε το ξερό μας το κεφάλι αφού μόνο ακούγαμε και ποτέ δεν προβήκαμε σε ενέργειες του τύπου ,υπογράφω σ’ αυτά που ακούω. Να κλειδώνεις και να παίρνεις το κλειδί, έλεγε ο παππούς, τονίζοντας τις συνέπειες των πράξεων μας.
Όσο για τη μυρωδιά λένε ότι ο πλοίαρχος ενός VLCC 250.000 τόνων δεν περίμενε να ελαχιστοποιηθούν οι εκπομπές υδρογονανθράκων μέσω του συστήματος αδρανούς αερίου και γι αυτό « ευωδία» πλημμύρισε την πόλη .Λάθος ,σωστό, αυτό άκουσα .Κάπου υπάρχει μια αιτία. Παρανόμησε; Οι συνέπειες, συνέπειες. Μάλλον ατιμωρησία.
Και ζήσανε εκείνοι καλά και μείς ας πεθάνουμε. Μπράβο ωραία προίκα μας εξασφάλισαν οι πρόγονοί μας.
Ως προίκα μας δόθηκε το να είμαστε όμηροι των πηγών ενέργειας που βλάπτουν το φυσικό περιβάλλον και κατά συνέπεια καθιστούν απάτριδες τους κατοίκους του.
Κλείνω εδώ ,γιατί τα νέα δεν είναι και τόσο καλά.;Ίδωμεν!