καληνυχτα

ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΕ ΑΜΗΧΑΝΙΑ εμφανίζεται να παρακολουθεί η Αθήνα τις κινήσεις της Αγκυρας για ενίσχυση της επιρροής της στη Θράκη. Οι δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον με τις οποίες εξίσωσε την επαναλειτουργία της Θεολογικής της Χάλκης και τις θρησκευτικές ελευθερίες των 3.000 Ελληνορθόδοξων που ζουν στην Κωνσταντινούπολη με εκείνες των 130.000
«Τούρκων», όπως τους ονόμασε, της μειονότητας της Θράκης, έδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Τουρκία επιδιώκει να προωθήσει την άποψή της περί αμοιβαιότητας εκμεταλλευόμενη την ενισχυμένη εικόνα και θέση της διεθνώς, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες ειδικότερα. Η κυβέρνηση επισήμως, διά στόματος τόσο του πρωθυπουργού
κ. Γ. Παπανδρέου όσο και του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών κ. Δ. Δρούτσα, απορρίπτει τα περί αμοιβαιότητας και απαντά ότι η Ελλάδα «δεν συζητά θέματα που αφορούν έλληνες πολίτες με τρίτες χώρες». Ανάλογο φέρεται να είναι και το ύφος της απαντητικής επιστολής του κ. Παπανδρέου σε εκείνη του κ. Ερντογάν. Ωστόσο, όπως σημειώνουν καλά πληροφορημένες πηγές, «αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Οι δημόσιες δηλώσεις δεν συμβαδίζουν απαραίτητα με τα όσα συμβαίνουν στο παρασκήνιο. Τα βασικά προβλήματα» εξηγούν «είναι δύο. Κατ΄ αρχήν, η παγίδα στην οποία έχει πέσει η Αθήνα να ασχολείται διμερώς με θέματα όπως η Χάλκη καιδεύτερον, η δυσλειτουργία της ελληνικής διοίκησης στη Θράκη, αιρετής ή μη, που επιτρέπουν στην Αγκυρα να διευρύνει συνεχώς τα ερείσματά της».
Oι δηλώσεις Ερντογάν, που έγιναν λίγο μετά τη συνάντησή του με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, δεν προέκυψαν από παρθενογένεση. Στις αρχές Ιουνίου, ο τούρκος πρωθυπουργός είχε μιλήσει ξανά στο κανάλι ΝΤV για τα προβλήματα που κατά τον ίδιο αντιμετωπίζει η μειονότητα στη Θράκη, πάλι ερωτώμενος για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Τώρα όμως, επικαλούμενος και τη διαφορά μεγέθους ανάμεσα στις μειονότητες της Κωνσταντινούπολης και της Θράκης, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας μεταβάλλει το περιεχόμενο της έννοιας αμοιβαιότητα «με όρους ισχύος».
Τι σημαίνει όμως αυτό; Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, «οι δηλώσεις Ερντογάν μόνο τυχαίες δεν είναι. Πίσω από το θέμα της εξίσωσης της Χάλκης και της Θράκης κρύβονται άλλες σκοπιμότητες. Η τουρκική κυβέρνηση γνωρίζει ότι ο βασικότερος υποστηρικτής του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι η Ουάσιγκτον, που το θεωρεί ως παράγοντα ανάσχεσης της επιρροής του Πατριαρχείου Μόσχας. Επομένως» εξηγούν «δεν πρόκειται να στραφεί ευθέως εναντίον του. Πρόσφατα φέρεται μάλιστα να έριξε στο τραπέζι την ιδέα να λαμβάνουν και την τουρκική υπηκοότητα οι μητροπολίτες εκτός Τουρκίας, κάτι που αποτελεί χρόνιο αίτημα του Πατριαρχείου για την επιβίωσή του. Θα επιδιώξει όμως πριν προβεί σε οποιαδήποτε υποχώρηση να λάβει ανταλλάγματα. Και ο στόχος της είναι αυτά να προέλθουν από την ελληνική πλευρά». Η Αθήνα έχει εμπλακεί σε μία διελκυστίνδα στην οποία λειτουργεί πολλές φορές ως βασικός υποστηρικτής των διεκδικήσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. «Οταν η ελληνική πλευρά θέτει στις απευθείας συναντήσεις της με την Τουρκία θέματα όπως η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης» σχολιάζουν διπλωματικές πηγές «μοιάζει να τα εντάσσει στη διμερή ελληνοτουρκική ατζέντα. Υπάρχουν όμως άλλα ζητήματα που αφορούν στην ελληνορθόδοξη μειονότητα της Κωνσταντινούπολης τα οποία αποσιωπούνται και για τα οποία η τουρκική πλευρά θα έπρεπε να εγκαλείται επειδή τα αγνοεί».
Σε αυτό το σημείο μπαίνει η μειονότητα της Θράκης. Η Αγκυρα έχει σταδιακά πείσει την Ουάσιγκτον ότι οι θρησκευτικές ελευθερίες της ελληνορθόδοξης μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη και της μειονότητας στη Θράκη δεν είναι ανεξάρτητες και η ίδια θέλει να εμφανίζεται ως προστάτης της δεύτερης. Αλλωστε, η ευαισθησία των ΗΠΑ σε θέματα μειονοτήτων είναι γνωστή. Λόγω δε της σημασίας που η Αγκυρα θεωρεί ότι έχει αποκτήσει στους αμερικανικούς σχεδιασμούς πιστεύει ότι υπάρχουν περιθώρια για εύκολα κέρδη.
Αιχμή του δόρατος των διεκδικήσεών της είναι η άμεση εκλογή των μουφτήδων, την οποία κατά την άποψή της απαγορεύει το ελληνικό κράτος παραβιάζοντας τις θρησκευτικές ελευθερίες. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τούρκων Δυτικής Θράκης έστειλε νωρίτερα εφέτος επιστολή στον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή διαμαρτυρόμενη ότι το ελληνικό κράτος δεν σέβεται τα δικαιώματα της μειονότητας. Η επιστολή δεν απαντήθηκε, η κίνηση είναι όμως ενδεικτική.
Ο τουρκικός σχεδιασμός δεν σταματά εκεί. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην τελευταία συνάντηση των ταγών της μειονότητας με την τουρκική ηγεσία ετέθη ευθέως το θέμα της εκλογής «αρχιμουφτή», τα καθήκοντα του οποίου δεν θα περιορίζονται στη Θράκη, αλλά σε όλους τους μουσουλμάνους που ζουν στην Ελλάδα. Πάντως η άμεση εκλογή μουφτή δεν είναι απλή υπόθεση. Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο ότι ο μουφτής λειτουργεί και ως δικαστής, εφαρμόζοντας την αναχρονιστική σαρία, αλλά και στο ότι η άμεση εκλογή του από τα μέλη της μειονότητας θα τον μετέτρεπε αυτόματα σε λαϊκό ηγέτη.
Η αυξανόμενη τουρκική επιρροή στην ακριτική περιοχή ασκείται μέσω του τουρκικού προξενείου (το οποίο έχει υψηλότατο προϋπολογισμό που βάσει πληροφοριών ανέρχεται ετησίως σε 15 εκατ. ευρώ), διαφόρων οργανώσεων, όπως η Πολιτιστική Εκπαιδευτική Εταιρεία της Μειονότητας (ΠΕΚΕΜ) ή η Συμβουλευτική Επιτροπή, καθώς και της τράπεζας Ζiraat.
«Δυστυχώς όμως» σημειώνουν έγκυροι κύκλοι «η Αγκυρα εκμεταλλεύεται και την αδράνεια του ελληνικού κράτους. Παρά τα βήματα που έχουν γίνει ιδιαίτερα στην ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης την οποία προτιμούν όλο και περισσότεροι μουσουλμανοπαίδες, οι δομές της κρατικής διοίκησης αντιμετωπίζουν φοβικά τη μειονότητα, ευνοώντας την περιχαράκωση. Ακόμη και προοδευτικοί νόμοι όπως ο διορισμός ιεροδιδασκάλων που θα πληρώνονται από το ελληνικό Δημόσιο δεν εφαρμόζονται. Αν η Αθήνα προχωρούσε σε ακόμη τολμηρότερα βήματα θα αφαιρούσε σημαντικά επιχειρήματα από την άλλη πλευρά και θα κατεδείκνυε την υποκρισία της Αγκυρας».
Εφ. "Το Βήμα της Κυριακής"